Mediabestand
Bezet gebied
closeLicentie
Creative Commons - Naamsvermelding-Gelijk delen
Het is toegestaan om dit werk vrij te kopiëren, te verspreiden, door te geven, en op- en uit te voeren, zolang bij elk gebruik de naam van de auteur of licentiegever vermeld wordt. Het verspreiden en openbaar maken van afgeleide werken van dit werk is toegestaan onder voorwaarde dat het afgeleide werk onder dezelfde licentie vrijgeven of openbaar gemaakt wordt als het oorspronkelijke werk.
closeDownloaden
- MP4 (512x288, sd 98.4 MB): 13/66/1409508.1366570.BEZET_GEBIED_-[..].mp4
- MP4 (1920x1080, hd 195.8 MB): 13/66/1409510.1366570.BEZET_GEBIED_-[..].mp4
- WEBM (1024x576, hd 98.4 MB): 13/66/1409512.1366570.BEZET_GEBIED_[..].webm
- OGV (512x288, sd 29.0 MB): 13/66/1409514.1366570.BEZET_GEBIED_-[..].ogv
- OGV (1920x1080, hd 702.8 MB): 13/66/1409516.1366570.BEZET_GEBIED_-[..].ogv
- MP4 (1920x1080, source 406.8 MB): 13/66/1366570.BEZET_GEBIED_-FHD00Z04[..].mp4
Amateurfilm, die een beeld geeft van de Duitse bezetting o.a. van de schaarste aan voedsel en brandstoffen, de roof van vele goederen naar Duitsland, het bekladden van joodse winkels. Het oproepen van mannen voor de arbeidsdienst in Duitsland en het illegaal luisteren van Nederlanders naar Radio Oranje en verspreiden van exemplaren van Vrij Nederland. Houtgasgeneratoren. Oorspronkelijk normaal 8 mm filmmateriaal.
00.00 Draaiende filmspoel waarbij de tekst : Filmpost
presenteert :
00.03 Tekst : Bezet gebied, geprojecteerd op beeld van
kerkgebouw
00.06 Tekst : Deel 1, geprojecteerd op beeld van man met
bakfiets
00.11 Tekst : Benzineloos verkeer, geprojecteerd op door de
straat rijdende paard-en-wagen en melkventer
00.16 Beeld : Benzinestation Gross-Tankstelle fuer Wehrmacht
waarbij bord met opschrift : Verkoop van benzine en gasolie
verboden, twee pompen onder afdak
00.24 Bord : Generator brandstoffen, benzinepompen met
opschrift : droog hout en turf en anthraciet op kioskruit.
Man zet mand met generatorblokjes neer (noot
1). 3-tal houtgasgeneratoren op
2-wielige aanhangers
00.34 Bus met aanhanger rijdt weg, stopt bij halte waar
passagiers zich verdringen. Bus met generatoraanhanger
00.45 Het opstoken en bijvullen met brandstof van
houtgasgenerator achter autobus, bus met generatorwagen
00.57 Personenauto's met diverse typen generatoren, op
aanhangwagen, ingebouwd in de kofferbak of achterop
gemonteerd. Tussendoor shot van een bus
01.09 Opschrift : Maak je niet kwaad, ik loop op surregaat.
Aansteken generator op verhuiswagen, gepaard gaande met
vlammen en dichte rookwolk. Bord : gastankstation.
Gashouder van gasfabriek, aankoppelen gasslang,
drukmeters, draaien aan handwiel van pomp en toekijkende
kleuter
01.34 Enige personenauto's met gascylinders op het dak (noot
2)
01.43 Personenauto's met dichte huif waarin lichtgas op het
dak (noot 3)
01.51 Zijaanzicht fietstaxi, bedieningspaneel van deze op
akku's rijdende taxi. Opschrift : Electrotax,
Electrotax rijdt weg
01.59 Vele wagens met paardentractie w.o. koetsje, platte
transportwagen, zelfgebouwde dichte koets, een fiacre,
huifwagen met autocabine, een door paard getrokken twoseater,
een stadsbusje waarna shots van een hitje
02.30 Fietsen en fietsers in stadsverkeer, echtpaar op fiets
waarbij moeder op de bagagedrager kinderwagen meetrekt
02.41 Jongen drukt fietsband terug op de velg. Man op fiets
rijdt met tweede fiets waarvan achterband lek is, aan de
hand. Opsporen lek in binnenband in teiltje met water,
reparateur met aanhangwagentje achter fiets.
Reparateur repareert fiets in de wegberm
02.57 Opschrift : Banden Vulcaniseeren, beeld in close-up van
met de hand vulcaniseren van buitenband. Tariefbord bij
reparateur, bakfiets met twee ijzerbeslagen wielen
03.13 Geensceneerd shot van man, die autoped ziet staan,
voorwiel demonteert en vergelijkt met fietsvoorwiel,
waarna kleuter zijn voorwielloze autoped ontdekt en in
huilen uitbarst. Fietser met autopedwiel als voorwiel.
Fietser op fiets met twee autopedwielen,
met touw omwinden van gat in voorband
03.54 Opschrift op muur te Zeist in 1941 : Dankt Adolf Hitler
03.57 Tekening etende man en tekst : Nederland voedt zichzelf
04.02 Beeld : draaien aan slinger van koffiemolen die met
schepjes roggekorrels wordt bijgevuld. Draaien aan slinger
van wandkoffiemolen, uitgieten maalsel in emailleteiltje die
wordt bijgevuld met witte bonen
04.21 Heer die met schop op de fiets naar akker rijdt en
vervolgens aardappelen rooit
04.44 Dezelfde heer die aardbeien plukt en handvol toont
04.50 Close-up van een vergiet met reeds uitgelopen
aardappelen die geschild en in emmer water geworpen worden.
Het raspen van aardappelen, dan het toevoegen van water
uit een keukenkraan aan het schraapsel in pan, kneden
van de op een doek in een teiltje gelegde substantie
met de handen waarna het gedroogde meel met een lepel
geroerd en in een glazen pot geschept wordt,
die met deksel afgesloten en van strook met opschrift
Aardappelmeel voorzien wordt, gedateerd 13-7-1943
05.48 Tekst op beeld van kale bomen : Oorlogswinter. Beeld :
besneeuwde straten waar paardje voor bakfiets draaft en
zak kolen op sleetje vervoerd wordt.
Opschrift : Gesloten wegens kolenschaarste, met houten
schotten afgedekte etalages. Enige jongens die nadat
chauffeur houtgasgenerator gevuld heeft, op de grond
gevallen kooltjes oprapen en in mand wegdragen
06.08 Inzagen met spanzaag van straatboom, met bijl hakken in
de wortels en op bok liggende stam doorzagen en tot klossen
brandhout zagen
06.24 Tekening loeiende luchtalarmsirene met tekst :
Luchtalarm bij Philips
06.28 Beeld :kantoorpersoneel m.u.v. slapende employee aan
het werk en aan de maaltijd. Luchtalarmsirene op het dak van
fabrieksgebouw, provisorisch opgehangen waarschuwingshoorn
aan de wand. Maaltijd en werk onderbrekend personeel staat op
en vlucht weg waarbij handles van schakelkasten worden
overgehaald (stroom wordt uitgeschakeld; beschr.). Jas, hoed
en helm van kapstok gegrist, sirene op het dak en close-up
van wegrennende voeten
06.50 Duits luchtafweergeschut achter beschermende
borstwering op het dak van de fabriek. Door overhalen hendel
draaien houten luiken voor de ramen. Het personeel dat de
fabrieken verlaat terwijl het eten in de borden (noot 4) koud
wordt. De slapende employee die nog doorslaapt,
employees buiten haastig over de spoorlijn en over straat een
goed heenkomen zoeken
07.34 Arbeiders in de evacuatiezone die naar de lucht kijken
waarin condensstreep, later -strepen te zien zijn,
afweergeschut (noot 5) op de fabriek meedraait terwijl
arbeiders van veilge afstand toekijken.
Avondschemering over de fabrieken
07.55 Het uitdelen uitrusting aan leden van de LBD
(Luchtbeschermingsdienst) zoals armbanden en helmen,
waarna man met gasmasker op poseert
08.15 Tekst : Bezet gebied
08.17 Beeld : Mannen bekijken landkaart van Oost-Europa (noot
6) achter etalageruit. Opschrift op muur :
Nederduitsch - weder Duitsch NSNAP (noot 7). De lege
winkelschappen, met krijt geschreven opschrift :
gewapende en gehelmde B.S.'ers naar het politiebureau.
Hitler (Zeist 1941). Man met met een Jodenster, lege winkel
waarop het woord Jood geschilderd is
08.39 Tekst : Clandestiene opnamen uit de jaren 1940-'44,
geprojecteerd op shot van in tas verborgen filmcamera
08.44 Tekst : Het stadhuis van Hilversum als
luchtafweer-basis. Beeld : Stadhuistoren schuilgaand onder
reusachtige camouflagestelling
08.55 Tekst : Soesterberg. Beeld : bomen waarvan de toppen
zijn afgezaagd rondom het vliegveld.
Wit schilderen van trottoirbanden (noot 8)
09.07 Reclameaffiche voor tabak. Tientallen meters lange rij
mensen op de stoep voor tabakswinkel terwijl agenten de
toeloop regelen
09.31 Het volledig doorgesleten bovenleer van schoen
09.34 Tekst : Reist nu per BUS. Beeld : lange rij wachtenden
bij bushalte, passagiers stappen in, bordje VOL achter
voorruit. Duitse soldaat stapt door achterdeur in overvolle
stadbus die wegrijdt, passagiers gezeten in laadbak van
passerende vrachtauto
09.51 Tekst : per TRAM. Beeld : passagiers dringen naar
instap van tramrijtuig. Duitse soldaten trachten achter
in te stappen, tram rijdt weg met passagiers en Duitse
soldaten op de treeplanken
10.05 Tekst : per SPOOR. Beeld : interieur van overvolle
trein met merendeels staande passagiers. Pro-Duits opschrift
als hiervoor
10.12 Tekst : Een electrische surrogaat-locomotief. Beeld :
door 3 motorwagens getrokken goederentrein op de lijn
naar Geldermalsen in juli 1942
10.23 Tekst : Juli 1942. Woord Rijwielvordering verandert in
RijwielDIEFSTAL. Beeld : honderden mannen wachten met hun
fietsen voor vorderingsbureau waar in beslaggenomen rijwielen
op Duitse legerwagens met paardentractie worden afgevoerd
10.55 Tekst : Ook tramwagens. Beeld: Tramrijtuigen op platte
spoorwagons geladen worden geinspecteerd.
Wagons dragen plaatsnamen (o.a. Stuttgart) van Duitse
herkomst (plaatsen waar de wagons heen moesten)
11.16 Tekst op aanplakbiljet : Oproep. Alle mannen geboren in
het jaar 1920... Vertrek van de tewerkgestelden naar
Duitsland (Arbeitseinsatz 1943)
11.26 Opschrift op muur : Alles fuer Deutschland und seinen
Fuhrer
11.33 Man haalt illegaal krantje uit zijn sschoen en vouwt
het open, een exemplaar van Vrij Nederland
11.35 Klok staat op 20.45 uur, deur wordt vergrendeld. Oudere
heer haalt koptelefoon uit kistje, opent kastdeur,
plugt stekker in, schakelt stroom in. De koptelefoon op hoofd
van luisterende heer, zijn vrouw komt meeluisteren via
oorschelp koptelefoon waarna montagebeelden van naar Radio
Oranje uit Londen luisterende Nederlanders
12.16 Op straat gekalkt opschrift : Oranje wint toch.
(noot 9), Uitroepteken
12.23 EINDE
- Maker:
- Amateurfilm Ben Postema / Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid (beheerder)
- Publicatiedatum:
- 1 januari 1941
- Lengte:
- 12:52
- Type:
- video
- Oorspronkelijke drager:
- Gebruiker:
- Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid